De energietransitie is niet alleen noodzakelijk, maar brengt ook enorme kansen met zich mee. GroenLinks wil deze kansen maximaal benutten. Duurzame energie kan een nieuw verdienmodel vormen voor onze gemeente. Zo kunnen we projecten starten voor het opwekken en opslaan van energie, waarbij de gemeente zelf de winst behoudt. Ook voor burgers en ondernemers is investeren in duurzame energie aantrekkelijk. De gemeente moet op alle kansen inspelen, zodat Edam-Volendam sterker uit de energietransitie komt.
De overgang naar een duurzame wereld brengt verandering met zich mee. Voor GroenLinks staat een eerlijke verdeling van de lusten en lasten hierbij centraal. De winst van de energietransitie mag niet alleen terechtkomen bij grote bedrijven en onze rijke inwoners. Met energiecoöperaties en het verplichten van winstdeling zorgen we ervoor dat onze inwoners profiteren van de opwekking van duurzame energie in onze gemeente. Burgers met een kleine portemonnee worden geholpen met het verduurzamen van hun woning. Zo wordt voorkomen dat de energietransitie de inkomensverschillen vergroot.
Het gemeentebestuur heeft weinig ambitie op het gebied van duurzaamheid. Wij willen de ambities flink opschroeven. In 2030 zijn alle woningen in Edam-Volendam van duurzame elektriciteit voorzien. Daarnaast is onze gemeente in 2040 geheel aardgasvrij. Bij het halen van deze doelen maken we zoveel mogelijk gebruik van kleine wijkprojecten. Deze projecten zijn eigendom van de bewoners en voorzien hun woningen van duurzame energie. Door de energie dicht bij de gebruiker op te wekken wordt het elektriciteitsnet niet verder belast. Het investeren in lokale opslag van duurzame energie is daarbij een belangrijke voorwaarde.
Wat gaan we doen:
- We stimuleren de oprichting van energiecoöperaties. In zulke coöperaties kunnen burgers door te investeren samen duurzame energie opwekken. De gemeente begeleidt inwoners die een energiecoöperatie willen oprichten en investeert zelf ook in kansrijke projecten.
- Aan private energieprojecten stellen we de eis dat onze inwoners meedelen in de winst. Dit kan op diverse manieren, van een uitkering tot het subsidiëren van maatschappelijke organisaties. Inwoners mogen meebeslissen over de vorm van de winstdeling. Zo zorgen we ervoor dat niet alleen energiebedrijven beter worden van de energietransitie.
- We zetten vol in op zonnepanelen. Voor nieuwbouw worden zonnepanelen verplicht. Alle niet-monumentale gebouwen van de gemeente krijgen zonnepanelen, in de eerste plaats door de daken beschikbaar te stellen aan energiecoöperaties. Ook komen er meer zonnepanelen in de openbare ruimte, zoals op bushokjes en boven parkeerplaatsen.
- Windmolens leveren veel schone elektriciteit. In onze gemeente is beperkt plaats voor windmolens. We stellen bij plaatsing een aantal voorwaarden. Zo komen de molens op ruime afstand van woningen, moeten onze inwoners kunnen mee-investeren en vindt er uitgebreide burgerparticipatie plaats. Door het gebruiken van slagschaduwsensoren, meldingapps en andere technische oplossingen wordt overlast voorkomen.
- Agrariërs in het landelijk gebied krijgen de mogelijkheid om kleine houten windmolens te plaatsen. Deze molens van maximaal 15 meter passen goed in het landschap en dragen bij aan het verduurzamen van boerenbedrijven. Voordat toestemming wordt gegeven voor de plaatsing van een molen onderzoeken we eerst de effecten op de vogelpopulatie.
- We verkennen de mogelijkheden voor opwekking, opslag en gebruik van duurzame energie binnen woonblokken. Doel is om de blokken geheel in hun eigen energiebehoefte te laten voorzien. In 2030 hebben we drie van deze wijkprojecten gerealiseerd, waarbij de opgedane kennis weer wordt toegepast in andere projecten.
- We richten een lokaal Klimaatfonds op. Burgers met een laag inkomen kunnen vanuit dit fonds subsidie krijgen voor isolatie en andere energiebesparende maatregelen. De gemeente voert daarnaast de Duurzaamheidslening in, waarmee huiseigenaren tegen gunstige voorwaarden geld kunnen lenen om hun woning te verduurzamen.
- De gemeente gaat de wijken in met een grote isolatiecampagne. Bewoners kunnen hun woning tegen een betaalbaar tarief laten isoleren. Met huisbezoeken en bijeenkomsten worden zij verleid om mee te doen. Wijken met oudere huizen zijn het eerst aan de beurt.
- De sociale huurwoningen in Edam-Volendam worden zo snel mogelijk duurzamer gemaakt. We maken nieuwe afspraken met de woningcorporaties in onze gemeente. Hierbij wordt niet langer uitgegaan van een gemiddeld energielabel, maar van concrete woningaantallen en specifieke maatregelen. Het verduurzamen van onze sociale woningvoorraad levert winst op voor het klimaat én de bewoners.
- Het tempo van de lokale warmtetransitie gaat omhoog. In de komende raadsperiode worden minstens 1000 woningen aardgasvrij gemaakt. Nog eens 500 woningen worden voorbereid op de overstap naar gasvrij wonen. In elke wijk wordt gekeken naar de beste techniek.
- Goed voorbeeld doet volgen. Om onze inwoners te laten zien hoe zij hun woning kunnen verduurzamen neemt de gemeente zelf een woning onder handen. Deze ‘proefwoning’ is op afspraak te bezichtigen en bevat een tentoonstelling met informatie over de toegepaste technieken. Voor het project wordt naar medewerking uit het lokale bedrijfsleven gezocht.
- Om de hoeveelheid oud papier te verminderen voeren we een ja ja-sticker in. Hierdoor mag reclamedrukwerk alleen nog bezorgd worden bij mensen die expliciet aangeven dit te willen ontvangen. Lokale nieuwsmedia (zoals de NIVO en de Stadskrant) worden uitgezonderd.
- We brengen de gemiddelde hoeveelheid restafval zo snel mogelijk terug tot 35 kg per inwoner per jaar. Daarvoor zetten we in op betere afvalscheiding en ‘consuminderen’. We onderzoeken alternatieve inzamelmethoden waarbij burgers die goed scheiden minder belasting betalen. Het principe ‘de vervuiler betaalt’ is altijd leidend.
