Raadsplein nederlaag voor de democratie. Lees dit artikel van Albert Binken
Klein op het raadsplein!
Sinds januari 2006 wordt in Edam-Volendam een experiment gehouden. Het experiment heet Raadsplein, en houdt in dat de verschillende commissievergaderingen en de raadsvergadering op één avond worden gehouden. Een groot voordeel is dat alle lokale politici aanwezig zijn. Deze politici zijn niet allemaal tegelijkertijd bezig en zijn dus makkelijk benaderbaar. Dit alles zorgt voor een levendige politieke arena, waardoor burgers zich meer geroepen kunnen voelen om de vergaderingen te bezoeken.
Het grootste voordeel van deze structuur, en ook de reden waarom voor dit experiment gekozen is, is wel de versnelling van de besluitvorming. Zo kunnen voorstellen op één avond door de commissie en daarna worden aangenomen door de gemeenteraad.
Sinds kort weten we echter allemaal dat snelle besluitvorming niet altijd zorgvuldige besluitvorming is. Het Raadsplein lijkt zich te ontwikkelen tot een ideaal instrument voor het op dat moment zittende college. Zij kunnen met behulp van de coalitiepartijen voorstellen in één avond er doorheen jassen. Oppositie voeren wordt door het raadsplein in zijn huidige vorm zo goed als onmogelijk gemaakt. Vragen moeten vooraf worden ingediend en om te voorkomen dat een voorstel diezelfde avond naar de gemeenteraad gaat, moet eenderde van de raadszetels voor uitstel stemmen. Daarnaast is oppositie bij voorbaat al in het nadeel omdat ze veel korter over voorstellen kunnen nadenken. De coalitiepartijen hebben logischerwijs veel intensiever contact met hun wethouders en weten daardoor al langer wat er in de koker zit. Voor standpuntbepaling hebben coalitiepartijen dus langer de tijd.
Doordat de oppositie alleen in volledige eensgezindheid voorstellen met drie weken kan uitstellen, hebben zij niet voldoende tijd om hun standpunt te bepalen. In het geval dat een oppositiepartij zich genoodzaakt ziet om tegen een voorstel te stemmen, heeft zij een te korte periode om oppositie te organiseren. Immers, twee weken nadat het voorstel is ontvangen is het voorstel er in één avond doorheen gejast.
Het Raadsplein is gebleken een instrument voor de meerderheid te zijn. In zijn huidige vorm is het Raadsplein een nederlaag voor de democratie; de minderheid wordt uiterst effectief monddood gemaakt. De evaluatie van het Raadsplein zal na afloop van de proefperiode in juli plaatsvinden. Een paar aanpassingen zal het democratische gehalte van het Raadsplein verhogen en toch de snelheid van besluitvorming waarborgen. Samen met de potentiële aantrekkingskracht op de burgers zal het Raadsplein dan toch een succes blijken te zijn!