De Lange Weeren is onderdeel van een Bijzonder Provinciaal Landschap en kan daarom niet zomaar bebouwd worden. De provincie heeft ruimte geboden voor 740 woningen, maar het plan bevat er veel meer: 1160. Bovendien heeft de provincie in haar bevolkingsprognose een aantal van 800 extra woningen tot 2040 (t.o.v. 2021) voor de hele gemeente begroot. De gemeente wil in totaal ongeveer 2600 woningen bouwen in de komende 20 jaar. Dat zijn er zo’n 1800 meer dan nodig zijn volgens de provincie. Geen enkele andere politieke partij wilde dit feit onder ogen zien bij de discussie in de gemeenteraad.
Het plan van de gemeente is intussen beoordeeld door de Adviescommissie Ruimtelijke Ontwikkelingen van de provincie, de ARO. Deze commissie is zeer kritisch. Eerder dacht de wethouder dat met een paar kleine wijzigingen het plan aangepast kon worden aan de wensen van de ARO, maar het commentaar is zo ingrijpend dat dat niet mogelijk is: het plan wordt opgestuurd met een negatief oordeel van de provinciale commissie. Er zal nog heel veel moeten gebeuren voordat het plan de beoordeling van de provincie kan doorstaan.
Om het bouwen in een beschermd landschap mogelijk te maken is de gemeente verplicht om een aanzienlijk bedrag te besteden aan natuurcompensatie (aanvankelijk gesteld op 10.000 euro per woning). Maar als je goed kijkt naar het plan zie je dat het geld voor natuurcompensatie voor een groot deel besteed wordt aan zaken die je ook zou moeten doen als je niet tot natuurcompensatie verplicht was, zoals waterberging, fietspaden, recreatieve voorzieningen en meer. Dat zal de provincie niet accepteren, verwachten wij.
De Lange Weeren is een veenweidegebied met een redelijke diversiteit aan vogels en zoogdieren. Niet minder dan 16 rode-lijstsoorten kun je daar zien. Die diversiteit zou je kunnen vergroten door het aanleggen van een plasdrasgebied, dat betekent een waterpartij met flauw glooiende hellingen, zodat er gradiënten in grondwaterstand en bodemvocht ontstaan. Dat is goed voor weidevogels als grutto, scholekster en kievit, typische Noord-Hollandse soorten die al jaren achteruitgaan. Maar je hebt er ruimte voor nodig. Het succesvolle plasdrasgebied bij Neck is bijvoorbeeld 89 hectare. De flanken van de Lange Weeren zijn met 42 ha te klein, hebben geen aaneengesloten vorm en liggen bovendien ingeklemd tussen twee drukke wegen en de bebouwing. De natuurcompensatie in de Lange Weeren krijgt de vorm van een park, niet van een natuurgebied.
De roep om meer woningen voor jongeren werd tijdens de raadsvergadering hartstochtelijk onder woorden gebracht door Demi Tuijp en Shanna Veerman, die als insprekers het woord kregen en een petitie aanboden aan de wethouder. GroenLinks heeft goed geluisterd en realiseert zich dat het voorgestelde plan voor de Lange Weeren een grote impuls kan betekenen voor betaalbare woningbouw. Een van de GroenLinks-raadsleden stemde om die reden ook voor het plan. Maar die impuls heeft pas effect in 2025 of later, als het al lukt om het erdoor te krijgen. De jeugd heeft niets aan een plan dat in bestuurlijke mist verdwijnt. De gemeente moet veel harder trekken aan betaalbare woningbouw binnen de bebouwde kom. Dat kan op korte termijn concrete resultaten opleveren. De grond ervoor ligt al jaren klaar.
Nico M. van Straalen