Voor GroenLinks is dat onverteerbaar, want dit ambitieniveau steekt schril af tegen de maatschappelijke urgentie van de milieucrisis. Iedereen weet dat we niet door kunnen gaan met het huidige hoge niveau van energieverkwisting. Met het gebruik van fossiele brandstoffen zijn we bezig om de energie die in de vorm van organische koolstofverbindingen in de bodem ligt opgeslagen en die gedurende miljoenen jaren is gevormd, in een razend tempo, in een termijn van enkele tientallen jaren op te stoken en als koolzuurgas de lucht in te blazen.
De gevolgen zijn ook bekend: stijging van het gehalte koolzuurgas in de atmosfeer, opwarming van de aarde, uitputting van grondstoffen, en op den duur maatschappelijke instabiliteit en het onvermogen om de beschaving zoals we die nu kennen te handhaven.
U zult denken: dit zijn zulke grote problemen, daar kunnen wij als gemeente niets aan doen. Maar dat wil ik ontkennen. Barack Obama zei: “Yes we can”. Ik zeg: “Yes we do.”
Ik ben zo positief omdat ik om me heen een gemeente zie die boordevol zit met technische mogelijkheden, met bedrijvigheid en innovatiekracht, en ook met veel doorzettingsvermogen om er wat van te maken. Zorg voor het milieu is niet alleen goed voor de mensheid, het levert ook technologische vernieuwing en nieuwe bedrijvigheid.
Verder denk ik dat we op het punt van duurzaamheid in deze raad niet zoveel verschil van mening hebben. Het bouwprogramma in de Broeckgouw past al lange tijd hoge standaarden toe voor woningisolatie, elk jaar hebben we een goed bezochte energiemarkt en de gemeente heeft een subsidieregeling voor duurzame energie. De rest van Nederland keek net jaloerse ogen hoe Edam-Volendam in tijden van economische neergang een nieuwbouwprogramma realiseerde. Daarom denk ik dat het plan dat ik zo straks wil voorstellen op raadsbrede steun kan rekenen. En dat is ook de reden dat ik het hier nu al presenteer, zodat iedereen het tot zich door kan laten dringen en we er na de verkiezingen gelijk werk van kunnen maken.
Dit is ons plan: Edam-Volendam Zeevang energieneutraal in het jaar 2022.
Ik zeg het nog een keer: Edam-Volendam Zeevang energieneutraal in het jaar 2022!
Laten we proberen bij het eind van deze raadsperiode de gemeente aan onze kinderen over te geven op een manier die duurzaam is, tot in de verre toekomst.
Er zijn al veel gemeentes in Nederland die soortgelijke ambities neergelegd hebben: Zutphen, Boxtel, Eindhoven, Delft, Apeldoorn. Meestal wordt de tijdshorizon dan gelegd bij 2040, maar ik vind dat het sneller moet: 2022 is een mooi jaartal.
Wat betekent eigenlijk “energieneutraal”? Een gemeente is energieneutraal als het energiegebruik binnen de gemeentegrenzen gelijk is aan de hoeveelheid energie die je binnen de gemeentegrenzen opwekt, plus datgene wat je op basis van externe maatregelen aan de gemeente kunt toerekenen.
Dus je produceert duurzame energie, net zoveel als dat je gebruikt, en er is geen netto import van energie over de gemeentegrenzen.
Dat gaat niet zomaar; er is een heel scala aan maatregelen nodig. Wat ik zo kan bedenken:
- De gemeente moet zelf als organisatie energieneutraal zijn
- We praten over de GPR-score van nieuwbouwwoningen
- Er moeten besparingsdoelstellingen komen voor scholen en sportverenigingen
- Er komen prestatieafspraken met de woningbouwverenigingen en het bedrijfsleven
- Er komt een actieplan om het autogebruik in de gemeente te verminderen
- Het oppervlakte zonnepanelen wordt uitgebreid
- En we moeten kijken naar de inzet van windmolens
Een apart punt is de energie-opslag. Dat moet waarschijnlijk decentraal, dicht bij de bron, met innovatieve methodes, zoals onder andere gepresenteerd werden bij de GroenLinks thema-avond “Hier komt de zon” op 14 mei 2009.
Of dat allemaal voldoende is, is op dit moment nog niet te zeggen. Eerst moeten we een analyse maken van de huidige situatie en dan een inschatting van de haalbaarheid, vervolgens een lijst opstellen van alle maatregelen die nodig zijn en dan een implementatieplan maken en een manier vinden om de voortgang te monitoren.
Wat we nodig hebben is een wethouder die er warm van wordt, een werkgroep van de raad die het proces begeleidt en een campagne om de bevolking mee te krijgen. Er zijn verschillende deskundige adviesbureau die ons kunnen adviseren en dat ook bij andere gemeentes gedaan hebben. Het zal geld kosten, een lange adem en doorzettingsvermogen.
U weet dat GroenLinks geen voorstander was van de lange zittingstermijn van de gemeenteraad na 1 januari. Wij hadden liever in maart 2018 weer gewoon meegedaan met de landelijke gemeenteraadsverkiezingen. Maar er is één voordeel aan die lange zittingstermijn: het geeft ons de gelegenheid om plannen die een lange adem vereisen zonder politieke ongewisheid, uitgevoerd te krijgen.
Ik geef dit idee mee voor de coalitie-onderhandelingen die na de verkiezingen zullen beginnen. In ieder geval zullen we erop terugkomen bij de begrotingsbehandeling in de nieuwe raad.
Ik heb gezegd.
Fractie GroenLinks, 12 november 2015
Gudy van den Hogen
Nico van Straalen
