Koopwoningen onder de 3 ton zijn vrijwel niet meer te vinden, en zelfs daarvoor kunnen starters met een bescheiden inkomen niet altijd een hypotheek krijgen. Een sociale huurwoning zou nog wel betaalbaar zijn, maar daarvan zijn er veel  te weinig, met ellenlange wachtlijsten. Vrije-sector­huurwoningen zijn sowieso onbetaalbaar voor starters. Bovendien is huren financieel nog steeds minder voordelig dan kopen. Wachten op nieuwbouw biedt geen soelaas: het duurt te lang, en woningen onder de 3 ton zullen daar niet of nauwelijks bijzitten.

Het lijkt een uitzichtloze situatie, maar dat is het niet. GroenLinks ziet genoeg mogelijkheden om hier iets aan te doen. Een greep uit oplossingen die verlichting kunnen bieden:

  • Zoek naar ruimte die nu al beschikbaar is, onderzoek direct de mogelijkheden en bouw daar zo snel mogelijk: zoals het Tase-terrein, het depot aan de Keetzijde (na sanering), het Noordeinde voorbij nr. 90, braakliggende delen van bedrijventerreinen Julianaweg. Op termijn kan dat bedrijventerrein verder omgevormd worden tot woonwijk, als we een deel van de bedrijven daar helpen verhuizen naar Purmerend.
     
  • Laat onze woningcorporaties zoveel mogelijk appartementen in de sociale huur bouwen. Dit zorgt voor doorschuif van oudere bewoners, zodat hun huidige woningen beschikbaar komen voor starters. Deels mag dat duurdere, luxere huur zijn, zodat het ook voor welvarende ouderen aantrekkelijk wordt om te verhuizen en hun huidige woning te verkopen.
     
  • Ontwikkel als gemeente ook zelf weer woningen. Zo houden we de prijzen én de opbrengsten in eigen hand. Stel daarnaast ook een anti-speculatiebeding en een woonplicht in, zodat woningen niet worden weggekocht om duurder te verkopen of te verhuren.
     
  • Verlaag daar de verkoopprijzen met een zgn. Koopgarant-regeling: hou de grond in gemeentebezit en verkoop alleen de woning, met terugkoopplicht bij vertrek.
     
  • In de Zeevang is de ruimte voor nieuwe woningen beperkt. Ga daarom actief in gesprek met de provincie over wat wél kan zonder de natuur te schaden. Breng ook in kaart op welke oude bedrijfslocaties er gebouwd kan worden. Wacht niet op de projectontwikkelaars!
     
  • Bied als gemeente aan starters een zogenaamde ‘starterslening’ aan. Daarmee wordt het van de bank te lenen bedrag kleiner, en daarmee haalbaar voor de meer bescheiden startersinkomens. Zo worden de vrijkomende bestaande woningen ook echt voor starters bereikbaar.
     
  • Splits als woningcorporatie een deel van de bestaande, vrijkomende sociale huurwoningen in zogenaamde ‘duowoningen’: twee wooneenheden met gedeelde voorzieningen, met huren tot maximaal € 350, voor alleenstaande starters als begin van hun wooncarrière.
     
  • Laat eigenaren hun leegstaande bedrijfsruimte voor bewoning verhuren, desnoods tijdelijk.
     
  • Realiseer zo nodig tijdelijke woningen voor 10 jaar, bijvoorbeeld als het bestemmings­plan te lang op zich laat wachten.

Kortom: wees vooral creatief en actief als gemeente. Denk bijvoorbeeld ook aan ruimte voor zelfbouw, tiny houses op boerenerven, onteigenen van braakliggende terreinen. Er is nog zoveel meer mogelijk.  

Herman Sier, GroenLinks Edam-Volendam.