Groot en klein

In de RES zoekt men naar gebieden waar we grootschalig wind- en zonne-energie kunnen opwekken. Daarmee worden kleinschalige en innovatieve projecten geheel buiten de deur gehouden. Wij vinden dit onverstandig. Grootschalige wind- en zonneprojecten hebben een grote opbrengst, maar kennen ook nadelen. De komst van een windproject heeft vaak grote impact op het landschap. Bovendien is voor grootschalige projecten veel dure infrastructuur nodig. Kleinschalige projecten zijn daarentegen flexibeler, minder kostbaar en beter in de omgeving te passen. Zo kunnen we parkeerruimte driedubbel gebruiken door bovengronds zonnewarmte op te vangen, op de grond te parkeren en ondergronds warmte op te slaan. Laat klein en groot elkaar aanvullen en kijk per locatie welk formaat het best past.

Opslag en netwerkcapaciteit

Grootschalig opgewekte energie moet ook op grote schaal getransporteerd worden. In het geval van elektriciteit stuiten we al snel op de grenzen van het netwerk. In onze regio wordt de maximale netcapaciteit al rond 2030 bereikt. Naast het investeren in extra capaciteit zien wij een andere oplossing: opslag. Door opgewekte energie op te slaan kunnen pieken in het netwerk worden afgevlakt. Opslag is ook nodig om het aanbod van duurzame energie door het jaar op peil te houden. In de zomer kunnen we veel elektriciteit en warmte opwekken terwijl de vraag relatief laag is. In de winter is de vraag hoger, maar kunnen we minder opwekken. Opwekking en opslag dicht bij huis is het beste, zo ontlasten we het netwerk.

Lokaal, Kort en Samen

De omgevingseffecten, de infrastructuur en het draagvlak lijken de belangrijkste knelpunten. GroenLinks stelt daarom voor om in te zetten op wat we noemen LKS-projecten. LKS staat voor Lokaal, Kort en Samen. Het gaat om kleinschalige projecten die de directe omgeving van energie voorzien. Door lokale opwek te koppelen aan lokale opslag worden wijken voor een groot deel zelfvoorzienend. De benodigde techniek wordt eigendom van de bewoners. Zo kunnen zij ook profiteren van de opbrengst van eventuele overproductie. Het lokale karakter van LKS-projecten maakt grootschalig transport van opgewekte energie overbodig. Door de kleine omvang van de projecten blijft de impact op de woonomgeving beperkt. We verwachten dat deze aanpak op een relatief groot draagvlak onder bewoners kan rekenen.  

Een voorbeeld: project de Hofjes

Veel wijken van Edam en Volendam kennen zogenaamde hofjes. Dit zijn blokken van zo’n 25 woningen die in een vierkant om een grasveld zijn gebouwd. De meesten zijn gebouwd in de tweede helft van de vorige eeuw. In Volendam zijn wel 20 hofjes te vinden, in Edam ongeveer 10. Als proef kunnen we één of twee hofjes voorzien van een collectief systeem. Onder het grasveld komt een centrale warmteberging en op de daken van de huizen komen zonnecollectoren. In de zomer leiden we overtollige warmte naar de warmteberging. In de winter wordt deze weer opgepompt en gebruikt om de woningen te verwarmen. Dergelijke projecten worden al uitgevoerd op Vlieland, in Nagele en in Duitsland. Als de resultaten van het proefproject positief zijn, dan kunnen de andere hofjes in onze gemeente snel volgen.

En hoe gaan we dat betalen?

De energietransitie is een unieke opgave. Nooit eerder stond ons land voor zo’n ingrijpend proces. We begrijpen dat bewoners en ondernemers vragen hebben over de betaalbaarheid van de noodzakelijke veranderingen. Wat ons betreft worden burgers hier zoveel mogelijk bij geholpen. Voor verwarming zal bij oudere wijken al snel aan een collectief warmtenet worden gedacht. Om te zorgen dat de energietarieven laag blijven is het misschien nodig om onze energievoorziening in publieke handen te houden. Dit kan door het oprichten van een gemeentelijk nutsbedrijf, zoals de gemeente Purmerend al heeft voor de stadsverwarming. Verder zouden we kunnen kijken naar het opzetten van een gemeentebank. Hier kunnen inwoners dan tegen gunstige voorwaarden geld lenen voor woningaanpassingen.

We staan aan het begin van een spannende tijd

Van alle opgaven is het opwekken van duurzame energie in zekere zin nog het makkelijkst. Andere zaken zijn moeilijker. Van wie is al die energie? Hoe bewaar ik het? Hoe betaal ik het? Wie doet er mee? Voor al deze vragen is in de beleidsplannen te weinig aandacht. GroenLinks gaat ermee aan de slag. Voor het klimaat, voor de luchtkwaliteit en voor u.

Dit artikel is een samenvatting van onze visie op de RES en de TvW. Klik op de bestandsnaam van het .pdf-document om de volledige visie te lezen.

Visiedocument 'Lokaal, Kort en Samen'
LokaalKortSamen.pdf