Vorige week bracht wethouder Kes verslag uit aan de raadsleden over haar strijd met de provincie en het rijk om in de toekomst woningbouw in de Lange Weeren mogelijk te maken zonder dat er extra betaald moet worden voor de aanleg van natuur. GroenLinks greep de discussie aan om kanttekeningen te plaatsen bij het hele plan. Moeten we er wel aan beginnen? Er zijn minstens drie goede redenen om het gebied open en groen te houden.

Gemeente groeit niet meer

Als sinds enkele jaren groeit de gemeente niet meer. De gemeente kan alleen nog groeien door het aantrekken van mensen van buiten, maar de vraag is of die er zijn. De gemeente is op 5 maart 2010 door middel van een brief van het Ministerie van Binnenlandse Zaken gewezen op de noodzaak rekening te houden met de onvermijdelijke demografische ontwikkelingen: de bevolkingsdaling die in sommige gemeenten al heel duidelijk is. Het is dus zeer de vraag of er voldoende kopers voor woningen in de Lange Weeren te vinden zijn. Ook moet de bouw van woningen in de Lange Weeren niet ten koste gaan van de uitgifte van woningen in de Broeckgouw. Een risico is dat het project na de voorbereidingswerkzaamheden gedeeltelijk op de lange baan geschoven wordt waardoor het weiland, verpest als landschappelijk schoon, jarenlang in rommelige staat blijft liggen.

Laatste stukje open landschap

Het Noordhollandse landschap wordt gekenmerkt door openheid, rechte lijnen en weilanden, waarin een kenmerkende flora en fauna zijn thuisbasis vindt. De aantrekkelijkheid van Noord-Holland als gebied om te wonen en te recreëren komt voort uit het open landschap. Het is niet voor niks dat de huizen aan de rand van het dorp, met vrij uitzicht, het meeste waard zijn. Het karakteristieke Hollandse landschap met koeien, molens en weidevogels is ook het eerste dat buitenlanders opvalt en aanspreekt. Nu de Zuidpolder ook al bebouwd wordt is de Lange Weeren het laatste stukje open landschap in de gemeente. Het is volkomen logisch dat dit gebied aanvankelijk door de minister aangewezen werd als rijksbufferzone: tussen de woonkernen moeten open gebieden blijven waar niet gebouwd mag worden. De gemeente Edam-Volendam zou een bijdrage moeten leveren aan het behoud van dit landschap op haar eigen grondgebied door de Lange Weeren niet te bebouwen.

Leegstand in de oude nieuwbouw

Een deel van de (welgestelde) inwoners van de gemeente zal een woning kunnen kopen in de Lange Weeren. Of de wijk ook voor starters uit de gemeente toegankelijk zal zijn is de vraag, want de prijzen zullen opgedreven worden door de zeer aantrekkelijke locatie. De gemeente kan hier weinig aan doen, want de grond is in eigendom van een projectontwikkelaar. Door de trek naar de nieuwe wijk zullen woningen in de oude nieuwbouwwijken vrijkomen. Voorkomen moet worden dat de beweging naar de randen van de gemeente leidt tot langdurige leegstand en achteruitgang in de oudere wijken en het centrum. Dat is niet denkbeeldig. Het uitstel van de Broeckgouw heeft namelijk het omgekeerde effect gehad: dat uitstel is gunstig geweest voor de kwaliteit van de bestaande woningvoorraad, doordat starters in die huizen zijn gaan investeren. Efficiënt gebruik maken van het woningbestand in de oude nieuwbouwwijken, waar veel woningen vrijkomen door natuurlijk verloop, en het herinrichten van ongebruikte bedrijventerreinen zijn betere opties om aan de (beperkte) behoefte aan woningen voor starters te voorzien.

N.M. van Straalen