Waar gaat het over?

Het college en een meerderheid van de gemeenteraad willen woningen bouwen in de Lange Weeren. Daarvoor hebben ze een intentieovereenkomst gesloten met ontwikkelaar Scholtens, die eigenaar is van het stuk grond naast de Blokgouw. Hier wil Scholtens maar liefst 740 woningen bouwen. Onlangs meldde zich een tweede ontwikkelaar bij de gemeente. Dit bedrijf – BPD genaamd – bezit meer grond dan Scholtens en wil graag meedoen met de bouwplannen. Een deel van de gemeenteraad is ook voor zo’n integraal plan, maar het college lijkt liever alleen met Scholtens in zee te gaan. Begin maart liet het college weten dat de provincie een deadline had gesteld. Voor 1 mei moet zij een visie op hoofdlijnen leveren voor het hele gebied. Bij dit proces wordt ontwikkelaar BPD niet betrokken.

Standpunt GroenLinks

GroenLinks is geen voorstander van bouwen in de Lange Weeren. De Lange Weeren is een open natuurlandschap waar we zuinig mee moeten omgaan. Voor het snel realiseren van betaalbare woningen zijn veel betere alternatieven voorhanden. Zo zijn er locaties in Volendam waar al jaren niks mee wordt gedaan. Denk bijvoorbeeld aan het Tase-terrein. Hoewel de grond al in 2014 is aangekocht, is er nog steeds niet gebouwd. Een andere optie is het langzaam omvormen van het industrieterrein Julianaweg naar een woongebied. Dat is niet morgen gebeurd, maar het is een te mooie kans om te laten liggen. Zo scheppen we genoeg betaalbare woonruimte voor de komende jaren. Helaas lijkt het ontwikkelen van dit soort locaties geen prioriteit voor het college. Zij zet volledig in op bouwen in de Lange Weeren. Dat is een uiterst riskante strategie.

Waterlands Wonen

De Lange Weeren is een Bijzonder Provinciaal Landschap waarin eigenlijk niet gebouwd mag worden. In 2017 bedachten gemeente en provincie een truc. In het bestuursakkoord ‘Waterlands Wonen’ spraken zij af dat er gebouwd mocht worden als Scholtens €10.000 per woning zou betalen. Dit geld moet worden geïnvesteerd in natuurcompensatie. Vorig jaar bood de provincie een alternatief. Als het ontwerp van Scholtens voldoende natuur bevat, hoeven zij het extra bedrag niet te betalen. Het probleem is dat dit de ruimte voor wonen drastisch vermindert. Dat betekent dat de huizenprijzen flink stijgen. Ook is er dan minder plaats voor sociale woningen, winkels en parkeren. Het resultaat? Een luxe wijk met dure woningen, die waarschijnlijk vooral wordt bevolkt door mensen uit de regio.

Zijden draadje

De weerstand tegen bouwen in de Lange Weeren groeit. De verwachting is dat meerdere personen en groeperingen bezwaar zullen maken. Dat de gemeente deze procedures wint, is allerminst zeker. Op 16 september 2020 sprak de Adviescommissie Ruimtelijke Ontwikkeling (ARO) van de provincie over de Lange Weeren. De belangrijkste conclusie van de commissie was dat er meer grond nodig is dan Scholtens bezit om te voldoen aan de natuurvoorwaarden van de provincie. Dat betekent dat BPD ook moet meedoen, iets waar het college en Scholtens weinig trek in hebben. Als de gemeente het huidige plan doorzet is de kans reëel dat men vastloopt bij de provincie of bij de rechter. Het is daarom niet overdreven om te stellen dat bouwen in de Lange Weeren aan een zijden draadje hangt.

16 maart 2021

Op initiatief van GroenLinks, PvdA en Volendam80 sprak de gemeenteraad op 16 maart in een extra raadsvergadering over de Lange Weeren. Voor de vergadering werd bekend dat wethouder Koning (Lijst Kras) onverwachts was opgestapt. De reden was een verschil van inzicht over de plannen met de andere wethouders. In de vergadering deed het college alsof er niets aan de hand was. Tot drie keer toe vroegen we om een toelichting, maar telkens kregen we geen antwoord. Zo ontstond een vreemde situatie, waarin de gemeenteraad nauwelijks wist waarom de verantwoordelijke wethouder was afgetreden. Coalitiepartij Lijst Kras opereerde nogal halfslachtig. Zij leek te pleiten voor een plan met BPD, in tegenstelling tot de andere coalitiepartijen. Het enige echte nieuws van de avond was dat de gebiedsvisie op 22 april ter goedkeuring aan de gemeenteraad wordt voorgelegd.

Wat weet wethouder Koning?

Albert Koning heeft zijn sporen verdiend in de bouwsector. Met zijn jarenlange ervaring weet hij hoe de hazen lopen. Over de politieke keuzes waren wij het zelden met hem eens, maar zijn expertise staat buiten kijf. Dat roept de vraag op waarom hij is opgestapt. De officiële verklaring (‘een verschil van inzicht’) maakt dit niet duidelijk. Zag de wethouder misschien in dat de huidige aanpak inderdaad een doodlopende weg is? Dat het college onmogelijk kon voldoen aan de wensen van de provincie? Dat het plan na een lange juridische strijd uiteindelijk zal stranden? En wat heeft zich binnen het college afgespeeld? We blijven achter met veel vragen, en weinig antwoorden. Duidelijk is dat het college er liever niets over kwijt wil. De koers van voor 16 maart wordt gewoon doorgezet.

De balans

Na twee roerige weken kunnen we de balans opmaken. Waar staan we nu? Het college werkt tot 22 april aan de gebiedsvisie, zonder ontwikkelaar BPD en zonder wethouder Ruimtelijke Ontwikkeling. In die tijd kan nooit een zorgvuldige afweging tussen de verschillende belangen worden gemaakt. De gemeenteraad staat feitelijk buitenspel. Na 22 april is er immers nauwelijks tijd om de input van de raadsleden te verwerken. Bovenal hebben we het gevoel dat het college niet open is over de risico’s van bouwen in de Lange Weeren. Het zou niet de eerste keer zijn dat de gemeente zich verkijkt op uitbreidingsplannen. De huidige woningnood maakt zo’n blunder simpelweg onaanvaardbaar.

Stop ermee!

GroenLinks roept het college op om de stekker uit het project te trekken. Voor bouwen in de Lange Weeren zijn genoeg alternatieven met meer kans van slagen. Onze woningzoekenden verdienen een college dat wedt op meerdere paarden, geen college dat all-in gaat op een risicovol prestigeproject.

Sean Tol