Het hoogheemraadschap wil onze Dijk, het hart van Volendam, op de schop nemen. Meer dan de helft van de dijk bij het Noordeinde en nog verder tot aan het gemaal wil men afgraven en vervangen door een industriële kering verderop in het water op de slappe ondergrond die nog nooit een dijk gezien heeft. Bij het bebouwde deel wil men de kruin verdubbelen. Ook in Warder tot aan Schardam moet een groot deel van de dijk eraan geloven. Bij bewoners staat veiligheid voorop maar zij hebben grote zorgen dat de monumentale dijk onherstelbaar wordt vernietigd. Ook zijn er veel vragen over risico’s en kosten van deze monsteroperatie. Zij zijn er ook helemaal niet bij betrokken. Een derde deel van de hele dijkversterking vindt plaats in Edam-Volendam, maar waar was ons gemeentebestuur al die tijd?
Waar was de gemeente?
Tijdens voorlichtingsavonden van de gemeenteraad over de dijkversterking ging de belangstelling vooral uit naar het meekoppelproject “afrit bij Wullempie”. Juist nu de Dijk na jaren van bestuurlijk gesteggel auto- en busluw is wil de gemeente met gemeenschapsgeld een afrit naar Spaander aanleggen die juist meer verkeer aantrekt. In haar schriftelijke zienswijze op de plannen sprak de gemeente alle vertrouwen uit in de aanpak van het hoogheemraadschap. Geen kritische noot of twijfel te bekennen. Ouwe jongens krentenbrood. Maar ook geen woord over de “afrit bij Wullempie”, want die is niet opgenomen in het projectplan. Je kon er dus ook geen bezwaar tegen maken.
Voor 500 miljoen bouwen op een tompouce
Terwijl de gemeente het dijkproject ziet als een kans om de eigen plannen voor een afrit eindelijk te verwezenlijken, zijn bewoners ongerust of er alles aan gedaan is om de monumentale dijk zoveel mogelijk te behouden. Zij worden gesteund door onafhankelijke ingenieurs van naam die de plannen zwaar overtrokken vinden en schatten dat de dijk voor de helft van de kosten veilig versterkt kan worden. 250 miljoen euro in plaats van 500 miljoen. Er hangt een waas van geheimzinnigheid over de samenwerking tussen HHNK en de aannemers: de aanbesteding, de risico- en kostenberekeningen en hoe meevallers onder hen worden verdeeld. Alles is “bedrijfsgeheim”.
Deskundigen wijzen verder op de risico’s van afgraven en verplaatsen van de dijk. “Bouwen op een tompouce”, zoals een bestuurder van het HHNK het zelf omschreef. Wat gebeurt er met woningen als je een paar meter verderop vele duizenden tonnen grond gaat verplaatsen? Bij dijkversterking ga je in Nederland meestal uit van behoud van de bestaande dijk. Die ligt er al eeuwen, heeft wel vaker voor langere tijd hoge waterstanden weerstaan zonder een krimp te geven en de ondergrond is goed ingeklonken. De vele alternatieve versterkingsmethoden - zoals vernageling - zijn onvoldoende onderzocht. En de bewoners zijn niet bij het ontwikkelen van de plannen betrokken. Langs de dijk geen polderoverleg.
Gemeente blij met afrit bij Wullempie
En zie: daags na de goedkeuring door Provinciale Staten ondertekenden de portefeuillehouders van onze gemeente en van het hoogheemraadschap een samenwerkingsovereenkomst over ondermeer de “afrit bij Wullempie”. Navraag over deze bijzondere timing leerde dat de tekst niet eerder klaar was voor ondertekening. Na al die jaren! Breed glimlachend poseerden beide heren achter de papieren met pen in de hand voor de foto. Het hoogheemraadschap blij, de gemeente blij. En de Volendammers en de rest van de wereld? Die wandelen straks door een bouwput, geflankeerd door auto’s en toeristenbussen.
John Kluessien namens GroenLinks